قدم زدن بروی رمل های شنی و تماشای طلوع و غروب زیبای خورشید و خوابیدن زیر سقف پر ستاره آسمان از لذت هاییست که هنگام سفر به کویر نصیبتان می شود. بی شک کویر یکی از هیجان انگیز ترین و جذاب ترین مکان ها برای سفر است و با وجود کویرهای مختلفی که در ایران قرار دارد این پتانسیل وجود دارد تا بتوانیم سفری به این مناطق داشته باشیم و از زیبایی ها و جذابیت های آن لذت ببریم.
بهترین فصل سفر به کویر
چیزی که واضح است سفر به کویر در فصل تابستان غیر ممکن است. به طور کلی کویر آب و هوای گرم و خشکی دارد اما در نیمه دوم سال دما به نسبت متناسب تر بوده و بهترین زمان برای سفر به کویر است. تابستان کویر گرمای طاقت فرسایی دارد و به هیچ عنوان وقت مناسبی برای سفر به کویر نیست. از اواسط پاییز تا اردیبهشت ماه دمای هوا تا حدودی کاهش پیدا می کند و این فرصت را دارید تا سفر به کویر را تجربه کنید و یکی از فراموش نشدنی ترین سفرهایتان را داشته باشید. البته این زمان ها ثابت نبوده و بهتر است اول مشخص کنید که قصد سفر به کدام کویر را دارید و با کمی تحقیق بهترین زمان ممکن برای سفر به آن کویر را بشناسید.
وسایل لازم برای سفر به کویر
کوله پشتی: برای سفر به کویر و اقامت چند روزه در دل طبیعت کویری لوازم زیادی را نیاز است که همراه داشته باشیم. برای حمل این وسایل داشتن یک کوله پشتی از ضروریات سفر و کمپینگ است. کوله پشتی مناسب برای کویر می باشد که علاوه بر اینکه فضای کافی برای قرار دادن وسایلتان داشته باشد وزن زیادی نداشته باشد تا حمل و نقل و پیاده روی با آن برایتان دشوار نباشد. همچنین در چیدمان لوازمتان در کوله توجه کنید و وسایلی را که بیشتر به آن ها احتیاج دارید را در دسترس ترین جای کوله جای دهید تا در صورت نیاز به راحتی بتوانید از آن استفاده کنید.
آب: برداشتن آب کافی را فراموش نکنید. می توان آب را مهمترین وسایل مورد نیاز کویرنوردی دانست. پیاده روی در هوای گرم کویری باعث تعرق بالای بدن شده و همین موضوع باعث از دست دادن آب زیادی از بدن می شود. پس قبل از شروع سفر آب به مقدار زیادی همراه خود داشته باشید، در کویر آب بیشتر از چیزی که تصور می کنید مورد استفاده قرار می گیرد. اگر در طول سفر آب آشامیدنی تان تمام شود به سختی می توانید در این بیابان بی و علف آب پیدا کنید.
برای خنک نگه‌داشتن آب میتوانید از قمقمه پلاستیکی و یا فلزی استفاده کنید. اگر می‌خواهید بارتان سبک باشد، جنس پلاستیکی انتخاب مناسب‌تری‌ست. جنس فلزی قمقمه برای زمانی کاربرد دارد که علاوه بر آب سرد به آب گرم هم نیاز دارید.
کلمن:برای ماندگاری بیشتر موادغذایی و خنک ماندن آب از یک کلمن استفاده کنید که با قطعات یخ پر شده‌است.
ضد آفتاب: ضد آفتاب از وسایل مورد نیاز کویرنوردی که در هر موقعیتی استفاده از آن ضروریست و این نیاز در کویر هر چه بیشتر به چشم می آید. برای جلوگیری از آفتاب سوختگی پوست حتما از ضدآفتاب قوی استفاده کنید و توجه داشته باشید که این ضد آفتاب باید هر چند ساعت یکبار تمدید شود تا خاصیت خود را حفظ کند. استفاده از کلاه های آفتاب گیر نیز کمک خوبی برای جلوگیری از آفتاب سوختگی هستند.
لوازم بهداشتی شخصی: لوازم بهداشتی از جمله مسواک و خمیردندان، شامپو، دستمال های مرطوب و اسپری های ضد تعریق را همراه خود داشته باشید. البته شامپوهای خشک گزینه مناسب تری برای سفر به کویر هستند که برای شستشوی موها احتیاجی به استفاده از آب نیست. قرار دادن این وسایل در کیف کوچک دسترسی و پیدا کردن هر یک را برایتان راحت تر می کند.
عینک مخصوص کویر: داشتن عینک آفتابی مناسب از شما هم در برابر نور خورشید محافظت خواهد کرد و هم در مقابل ورود شن و ماسه به داخل چشمان. همچنین تابش نور مدام نور خورشید چشمان را خسته می کند پس حتما عینک مناسبی همراه خود داشته باشید. عینک های پولاریزه برای استفاده در کویر بیشتر توصیه می شوند.
حشره‌کش و دور کننده حشرات:اگر می‌خواهید از آزار حشراتِ کویر در امان باشید، از داروخانه، دور‌کننده حشرات و یا از سم‌فروشی‌های معتبر حشره‌کش‌های غیر شیمیایی تهیه‌کنید.
دوش خورشیدی:هنگامی که بدن و لباس‌هایتان از شن و ماسه پر شده‌است، هیچ چیز به اندازه دوش آب گرم شما را از شر آنها خلاص نمی‌کند. دوش خورشیدی نام دوش مخصوصی ست که میتوانید در سفر به کویر به راحتی از آن استفاده کنید.
اجزای این دوش شامل: کیسه سیاه رنگ، لوله و سر‌دوش است. قبل از آنکه با دوش خورشیدی حمام کنید، باید مقدماتی را از قبل فراهم کنید. ابتدا کیسه سیاه رنگ را از آب پر کنید و آن در معرض نور خورشید قرار دهید تا گرم شود. پس از آنکه آب گرم شد، میتوانید شیر را باز کرده و حمام کنید.
مهمترین امکانات برای اقامت در کویر
چادر مسافرتی: برای کمپ کردن و گذراندن چند شبی در کویر داشتن چادر از ملزومات است. چادرهای سبک به دلیل وزن کم بهترین گزینه برای حمل آن با کوله پشتی هستند. اما اگر با خودرو به بیابان سفر می کنید دست شما در انتخاب چادر باز است و می توانید چادرهایی با امکانات بیشتر را انتخاب کنید. با این حال چادری را انتخاب کنید که برابر نور خورشید و هوای سرد کویر در شب محافظ خوبی برایتان باشد.
کیسه خواب: با پیاده روی های طولانی در طول روز انرژی زیادی از بدن گرفته می شود و برای اینکه بتوانیم انرژی کافی برای پیاده روی در روزهای بعد داشته باشیم یک استراحت خوب می تواند کمک خوبی به ذخیره انرژی برای روز بعد باشد. داشتن کیسه خواب خوب شرط مهمی برای داشتن یک خواب با کیفیت است. شب های کویر بر خلاف روز هوای آن بسیار سرد است، هنگام انتخاب کیسه خواب توجه داشته باشید که کیسه خوابی انتخاب کنید که از شما در برابر سرمای کویر در شب محافظت کند و از مهم ترین وسایل مورد نیاز کویرنوردی به حساب می آید.
سایه بان: گرمازدگی از مشکلاتی است که هنگام کویر نوردی ممکن است برایتان پیش آید و سفر را به کام شما و همراهانتان تلخ کند. پیدا کردن سایه در بیابان غیر ممکن است و پیاده روی و حرکت در زیر نور مستقیم آفتاب باعث گرمازدگی شدید می شود، برای اینکه از این اتفاق جلوگیری کنید حتما سایه بان را به لیست وسایل مورد نیاز کویر نوردی اضافه کنید.
جعبه کمک های اولیه: بهتر است قبل از سفر کیف کوچکی را برای برداشتن یک سری اقلام دارویی ضروری کنار بگذارید. گاهی اوقات مشکلات کوچکی مانند سردرد مانع ادامه حرکت ما خواهند شد. اما همراه داشتن قرص های مسکن، چسب زخم، دستمال های ضدعفونی کننده و… در مواقع ضروری و پیش بینی نشده کمک زیادی به ما خواهند کرد.
- کیسه فریزر و پتوی نجات (پتویی از جنس پلاستیک و آلیاژ آلومینیوم برای محافظت از بدن در برابر باد)
- چاقو‌های چندکاره، کبریت ضدآب، فندک و شمع
- کاغذ، قلم، سیم نازک فلزی، طناب نازک، سنجاق قفلی و …
- مواد خوراکی مانند: نمک، شکر، چای و …
- پنبه الکلی و قرص الکل برای ایجاد آتش
- سوت و آینه برای انتقال پیغام
- قرص تصفیه‌کننده آب
- لوازم ضروری پزشکی
- نخ و سوزن
اگر با خودروی شخصی خود راهی کویر شده‌اید لوازم زیر را در ماشین خود قرار دهید.
- جعبه آچار خودرو
- تسمه دینام یدکی
- لاستیک یدک
- پمپ باد
وسایل جهت‌یابی مسیر در کویر
- اپلیکیشن‌های مسیریابی آفلاین و آنلاین مانند: گوگل‌مپ و Maps.me
- وسایلِ جهت‌یابی مانند: قطب‌نما، نقشه و جی پی اس
- دوربین‌های چشمی و شکاری
هدلایت و چراغ‌قوه:هنگامی در کویر هوا به تاریکی متمایل می‌شود آنچه بیش از همه وسایل به کار شما می‌آید هدلایت و چراغ قوه سبک و پرنور است.
در کویر چه بپوشیم تا در امنیت و راحتی کامل باشیم؟
انتخاب لباس در کویر؛ نکته ای مهم است که باید آن را جدی گرفت. یکی از بهترین گزینه ها استفاده از لباس های گشاد با رنگ روشن است. رنگ های تیره گرمای هوا را جذب خود می کند و به هیچ عنوان لباس هایی با رنگ تیره انتخاب مناسبی برای کویر نیستند. لباس های تنگ و چسبان نیز نه تنها باعث بالاتر رفتن دمای بدن می شوند بلکه جلوی حرکت راحت را می گیرند و پیاده روی را برایمان سخت می کند.
بهترین شلوار برای کویر نوردی شلوارهایی هستند که از پایین کش دارند و مانع ورود شن و ماسه و حیوانات به داخل شلوار و کفش می شود. برای پوشش بالا تنه نیز بهتر است این نکته را در نظر بگیرید که در کویر حشرات موذی زیادی وجود دارد، پس به دنبال لباس هایی باشید که علاوه بر اینکه پوشش بالایی داشته باشند تا جلوی گزیدگی را بگیرد بسیار سبک و خنک نیز باشند.
البته شب های کویر اختلاف دمای زیادی با روز داشته و شب ها دما به شدت افت می کند پس لباس گرم حتما همراه خود داشته باشید. کلاه های افتاب گیر و عینک نیز کمک بزرگی برای در امان ماندن از آفتاب داغ کویر هستند.
- نکته‌ی مهمی که باید در مورد لباس‌های خود در کویرنوردی نظر بگیرید اینست، که لباس‌هایتان فاقد درز و جیب باشد، تا شن و ماسه به آن نفوذ نکند.
چه کفشی برای کویر مناسب است؟
از دیگر وسایل مورد نیاز کویرنوردی که بسیار مهم است کفش مناسب است. راه رفتن روی شن و ماسه ها با سختی همراه است و نداشتن کفش مناسب سفرتان را به کل خراب خواهد کرد. پا عضوی حساس بوده و با آسیب دیدن آن از ادامه سفر باز خواهید ماند پس در انتخاب کفش دقت زیادی به خرج دهید. با اینحال بسته به نوع سفرتان انتخاب کفش نیز متغیر است.
اگر همراه با خودرو به کویر سفر می کنید و قصد ندارید مسافت زیادی را با پای پیاده طی کنید صندل های روباز بسیار گزینه مناسبی هستند و علاوه بر محافظت از پا استفاده راحتی نیز دارند و مشکل پر شدن شن و ماسه در کفش را نخواهید داشت. اما اگر قصد دارید تا مسافت طولانی را در بیابان با پای پیاده طی کنید صندل ها به هیچ عنوان گزینه مناسبی نخواهند بود و بهتر است به فکر تهیه پوتین های مخصوص کویرنوردی باشید.
پوتین‌ها علاوه بر حفاظت از پاها در برابر حشرات و شن، نقطه قوتی برای زانوهای شما هستند، تا بتوانید بهتر و محکم‌تر گام بردارید. برای انتخاب پوتین به این نکته دقت کنید که باید بخش زیرین آن پلاستیکی و قسمت رویی آن چرمی باشد.
ماشین کویرنوردی: مناسب ترین خودرو برای سفرهای کویری خودروهای آفرودی و یا همان ماشین های شاسی بلند هستند که قبل از شروع سفر می بایست تمام جزئیات فنی آن چک شود تا خودرو کوچک ترین نقص فنی نداشته باشد. سفر با خودرو شخصی و به تنهایی و بدون داشتن تجربه بزرگ ترین اشتباهی است که می توانید مرتکب شوید. هنگام سفر به کویر حتما با چندین خوردو حرکت کنید تا اگر مشکلی برای یک خودرو پیش آمد بتوانید از خودرو دیگر برای آوردن کمک استفاده کنید
نکات کلیدی:
- نکته اولی که لازم است در نظر بگیرید این است که به هیچ عنوان تنهایی به کویر سفر نکنید. حتی اگر در این کار حرفه ای هستید باز هم فقط به تجربه خود اتکا نکنید و همراه با یک تیم حرفه ای و کار بلد به دل کویر بزنید. سفر انفرادی و با افراد کم؛ کار بسیار پر ریسکی بوده که امکان دارد عواقب جبران ناپذیری در پی داشته باشد.وجود حیوانات سمی و حشرات موذی مورد دیگری است که باید در نظر داشته باشید و امکانات کاملی برای پیشگیری از به وجود آمدن این مشکل و یا درمان آن داشته باشید. داشتن جعبه کمک های اولیه و کیت های ضد گزیدگی از مواردی است که همراه داشتن آن از ضروری می باشد. همچنین وجود افرادی که اطلاعات کافی راجب کمک های اولیه دارند می تواند کمک بزرگی باشند.
- حتی حرفه ترین افراد هم ممکن است در کویر گم شوند پس بدون ردیاب و مسیریاب سفر به کویر ممنوع ! در کویر تا چشم کار می کند تپه های شنی است که همگی شبیه به هم هستند و احتمال گمراه شدن و بی راهه رفتن در کویر دور از انتظار نیست و پیدا کردن مسیر درست و راه برگشت بدون استفاده از مسیریاب ها کاری سخت و تا حدی غیر ممکن است.
- آب در کویر حکم طلا را دارد و نداشتن آن در کویر یک فاجعه است. حتما ذخیره آب زیادی هنگام سفر به کویر همراه خود داشته باشید و از آب خود به درستی استفاده کنید و آن را هدر ندهید.
- از پر بودن باک بنزین ماشینتان مطمئن باشید و در صورت امکان بنزین اضافی نیز همراه خود در ماشین داشته باشید. تا در طول سفر خیالتان از بابت حجم بنزین راحت باشد و مدام نگران تمام شدن بنزین ماشین نباشید.
