در روزگاری که خوردن غذا و نوشیدنی در کافه ها و رستوران های مدرن و شیک خسته کننده شده همه به دنبال یک تجربه متفاوت و البته طبیعی تر هستند. برای کسانی که بیشتر عمرشان در شهرهای بزرگ زندگی کرده اند، زندگی روستایی یا زندگی در شهرهای کوچک و دوردست یک تجربه هیجان انگیز است، جاهایی که دیگر نیازی به وقت گرفتن برای رفتن به رستوران و فرار از ترافیک نیست. در ادامه این مطلب می خواهیم شما را با جزیره ای در یونان آشنا کنیم که برخلاف اکثر نقاط جهان، کنترل همه چیز در دست زنان است و این زن سالاری، در روزگاری که زنان بیش از همیشه به حقوق خود آشنا بوده و بیش از هر زمان دیگری به برابری نزدیک شده اند، می تواند نقش مهمی در توسعه گردشگری در منطقه داشته باشد.
ساختمان های سفید و رنگ شده روی یک تپه صخره ای که به آب های شفاف و آبی مشرف است قرار گرفته اند. آفتاب به شکلی حیرت انگیز غروب می کند. ماه کارپاتوس (Karpathos) چنان کامل و روشن است که یکی از مسافران که اولین بار چشمش به ماه آفتاد خیال کرد که دارد یک لامپ یا نورافکن بزرگ را نظاره می کند. از بسیاری جهات، کارپاتوس مانند دیگر جزایری است که رفته اید یا عکس آن ها را در مجلات گردشگری دیده اید و کتی سل، که یک نویسنده و سردبیر حوزه گردشگری فریلنسر در مونترال، کانادا است، به تازگی برای دومین بار در کمتر از دو سال اخیر به این جزیره دوردست قدم گذاشته است.
اگر چه پرواز از شهر آتن تا کارپاتوس تنها یک ساعت طول می کشد اما این جزیره حسی در انتهای دنیا بودن را دارد، به خصوص وقتی که در فصول خلوت سال به کوهستان آرام منطقه شمالی الیمپوس (Olympos) سفر کنید. شهر پیگادیا (Pigadia)، اصلی ترین شهر جزیره، پرطرفداترین قسمت جزیره و جایی است که سل آنجا می ماند اما نمی خواهد وقت زیادی به آن اختصاص دهد.
نشانه هایی از مادرسالاری را می توان در روستای الیمپوس دید، روستایی در بخش شمالی جزیره و این همان ساختار غیرمعمول و ناشناخته ای است که سل می خواهد آن را درک نماید. الیمپوس اگر چه بسیار زیبا و رنگارنگ است اما یک جاذبه گردشگری پرطرفدار در جزیره به شمار نمی آید، دستکم در حال حاضر. با این وجود کارپاتوس از همه طرف سواحل زیبایی دارد و شباهتی با دیگر جزایر شلوغ یونان با امکانات 5 ستاره لاکچری، رستوران های مجلل و کافه هایی با دی جی های شناخته شده و فعال در تمام طول شب نیست.
اما سل نیز هیچ شباهتی به دیگر گردشگران این منطقه ندارد. او خود در این باره چنین می گوید: «نقاط بسیار زیادی در جهان وجود ندارد که خودشان را دارای خصیصه مادرسالاری بدانند. به یک شانس بسیار اندک برای دیدن چیزی غیر از آن چیزی که به آن عادت دارم می ماند».
از نانوایی تا تنور آجری
یکی از اولین توفقگاه های سل در گشت و گذارش در جزیره کارپاتوس، یک مرکز اقامتی و کشاورزی کوچک به نام آولونا (Avlona) در روستای الیمپوس است. مسیر منتهی به این مرکز بسیار طولانی و پرپیچ و خم است و در مناطقی بسیار خطرناک جلوه می کند زیرا صخره هایی از کوه جدا شده و روی جاده افتاده اند. این مسیر برای افراد نازک نارنجی مناسب نیست یا کسانی که تکان های شدید خودرو حال آن ها را خراب می کند. در آولونا اینترنت وجود ندارد و هیچ نانوایی یا فروشگاهی برای خرید مایحتاج روزانه نمی بینید. به جای آن ها تنور آجری دودی آنا لنتاکی را می بینیم که در فضای باز قرار دارد. خانه هایی معمولی مشرف به مزرعه سرسبز و شادابی که تپه بالای خانه لنتاکی را مزین کرده است دیده می شوند و از خانه لنتاکی یک دود با مزه شیرین بلند می شود.
لنتاکی بخش اعظم نان مورد نیاز برای جشن روز استقلال یونان که در راه است و همچنین مراسم کلیسای کاتولیک برای ضیافت روز بشارت در 25 ماه می را تامین خواهد کرد و دست های پینه بسته و چروک شده اش نشان می دهد که مدت زیادی است یا بهتر بگوییم، تمام زندگی اش، این وظیفه بر عهده او بوده است. در حالی که هر دو پاهایشان را باز کرده و کنار تنور آجری داغ ایستاده اند، سل از لنتاکی می پرسد: «چه کسی به تو یاد داد؟». لنتاکی هرگز تمرکزش بر تعداد قرص های نانی که در تنور است را از دست نمی دهد، آن ها را پشت و رو می کند و به خوبی می داند چه موقع باید آن ها را با ابزاری که شبیه یک کفگیر بزرگ است از تنور بیرون بکشد.
نانی که لنتاکی می پزد بسیار متفاوت و خوشمزه است، مانند ماکارونی های محلی اش. او می گوید هر دستورالعمل غذایی که بلد است از زنان خانواده به فرزندانشان منتقل شده و او نیز این دستورالعمل های آشپزی را به دختران و نوه هایش منتقل کرده است. او یک آشپز حرفه ای است و سل نیز که یک آشپز بی تجربه است که نان و پاستا را از فروشگاه محلی نزدیک خانه اش در مونترال خریداری می کند، از این که این مهارت ها را می بیند شگفت زده به نظر می رسد. او در حال کمک برای درست کردن یک خمیر نرم است قبل از این که آن را با مهارت و کمی خشونت داخل تنور بیندازد و سپس خمیر پاستا را به اشکال شبیه ماکارونی درآورده و در ادامه برای قرار دادن در حمام آب شور داغ آماده نماید.
سل به وضوح از این که در ناهار را در شهر و در کنار مادران و پدران در بندر پیگادیا (Pigadia) بخورد لذت خواهد برد. پیگادیا محبوب ترین نقطه شهر برای گردشگران در این فصل بسیار خلوت و آرام از سال است. اما سل مصمم است که همین جا بماند. او می خواهد یاد بگیرد و دیدگاهی تازه بدست آورد و خوب می داند که این تجربه از طریق غذا خوردن در یک رستوران محلی یا خرید از یک فروشگاه سوغات آشپزخانه ای بدست نخواهد آمد. سفر پرپیچ و خم و تهوع آور به آولونا و الیمپوس در بخش شمالی جزیره بخشی ضروری از این ماجراجویی است که البته خسته کننده نیز هست.
سل در حالی که در کنار لنتاکی نشسته و کاسه ای پر از ماکارونی تازه پخته شده با مقداری کره، پیاز سرخ شده و ذره های پنیر روی آن در برابر خود می بیند هنوز چیز زیادی در مورد سبک زندگی مادرسالارانه این منطقه نمی داند اما با آنا، مادرسالار یک خانواده محلی آشنا شده است.
سنت و گردشگری
شاید بتوان گفت که خستگی سل از سبک زندگی پدرسالاری سل را به الیمپوس کشانده است. سل می گوید: «اینجا جامعه ای است که به خاطر حاکمیت زنان شناخته می شود. نمی دانم که این موضوع امروزه تا چه مقدار می تواند حقیقت داشته باشد». او همچنین می خواهد بداند که نقش و رابطه بین زنان و مردان این منطقه دوردست چه تفاوتی با جامعه مردسالاری که او می شناسد دارد. سل که دانشجوی تاریخ کلاسیک است ماهیت پدرسالاری را به چالش کشیده و در مورد اینکه چرا نقطه مقابل آن را قابل قبول تر می داند توضیح می دهد. آیا این امکان وجود دارد که ساختار پدرسالاری تدبیر و ساخته خود انسان ها بوده باشد؟
در حال خوردن یک قهوه بسیار غلیظ و کمی شیرین شده، سل سعی می کند با یک زن محلی دیگر به نام اونجلینا آگاپیو در مورد این ایده ها بیشتر تحقیق کند. او می خواهد در مورد تاریخ مادرسالاری در این منطقه بیشتر بداند و وقتی که آگاپیو حرف زیادی نمی زند سل او را تحت فشار قرار می دهد و می گوید که آیا این یک مفهوم بزرگنمایی شده نیست؟
در کارپاتوس زنان ریاست را در آشپزخانه در اختیار دارند، نه تنها در خانه بلکه در رستوران های بزرگ و عمومی. آن ها لباس هایی خاص برای جشن ها و مراسمات مذهبی می پوشند در حالی که لباس مردان در این مراسم همان لباس های روزانه همیشگی است و کمتر کسی را با تزیینات و وسایل فردی مدرن امروزی می بینیم. اما از بسیاری از جهات، این مراسمات بیشتر ما را به یاد یک زمان دیگر می اندازند. اما سل متوجه چیزهایی می شود که نشان از تغییر از مردسالاری به سمت زن سالاری در الیمپوس دارد. زنان بیشتر از مردان با او هم صحبت می شوند. زنان نقش های بسیار مهمی در کارپاتوس دارند و از همه مهم تر این که این نقش ها بسیار ارج نهاده می شوند: «در بسیاری از جوامع قدرت زنان یک راز است اما در الیمپوس این راز بسیار آشکار است».
فوتینی فراگکو، یک زن محلی فعال در عرصه گردشگری است که راهنمایی سل را بر عهده گرفته و می گوید که زنان الیمپوس یک قدرت یا نیروی ویژه برای اداره خانه و زنده ماندن در این محیط دارند. البته این زنان هستند که وظیفه حفظ و انتقال سنت ها را داشته و البته مهم ترین نقش در بقای اجتماع خود را دارند. سل در پایان می گوید: «زنان الیمپوس مرا به یاد چیزی بسیار عمیق تر می اندازند: زنان قدرتمند هستند، مهم نیست که در چه نوع جامعه یا حکومتی زندگی کنند».
انتهای دنیا
سل اولین مسافری نیست که این مسیر را پیموده است اما گردشگران باهوش در فصول خلوت سال به این منطقه می آیند. سل می گوید که چیزی اسرارآمیز در مورد این منطقه از یونان وجود دارد و آن این است که حس می کنید در انتهای دنیا قدم گذاشته اید. البته که کارپاتوس محبوبیت نقاط پرطرفداری در یونان مانند میکونوس و سانتورینی را ندارد اما یک تجربه گردشگری متفاوت خواهد بود. سل خوب می داند که حضور او و اشتیاقش برای به اشتراک گذاشتن داستان خود از سفر به این منطقه، جایگاه کارپاتوس را به خطر خواهد انداخت اما یک حقیقت ساده را نیز متوجه شده است و آن این که این جزیره بیش از پیش پذیرای گردشگران است. آگاپیو مسئول یک برنامه اکوتوریسم کوچک در شمال کارپاتوس است و هدف خود را توجه بیشتر ساکنان منطقه به صنعت توریسم و گردشگران می داند.
او در این باره چنین می گوید: «هدف داشتن میلیون ها گردشگر نیست اما هدف آمدن گروه های کوچک است» که برای چیزهایی مانند کلاس های آشپزی یا تورهای گردشگری پول خرج کنند که برای مردم محلی منفعت مالی داشته باشد. زنان کارپاتوس نیز مانند همیشه می توانند بیشترین نقش را در این زمینه داشته باشند. اگر آن ها خوش شانس باشند با گردشگرانی مانند سل روبرو خواهند شد، تشنه یادگیری و با بلوغ کافی برای سفر.
