ارومیه در شمال غربی ایران یکی از شهرهای کمتر شناخته شده با شگفتی‌های زیاد است که حتماً باید برای سفر در ابتدای لیست خود بیاورید. در واقع جاهای دیدنی ارومیه آنقدر زیاد است که اگر چندین بار هم به آنجا سفر کنید باز هم جاذبه‌های جدیدی در انتظار شماست.
جاذبه های ارومیه هم تاریخی و هم طبیعی است. ارومیه حتی در سوغات و خوراکی و غذا هم حرف های زیادی برای گفتن دارد. به عبارتی شما با سفر به ارومیه هم نگاه خود را سیراب می کنید و هم اشتهای سیری ناپذیری برای غذا ها و شیرینی های این منطقه پیدا خواهید کرد. پس با خود خوراکی های این شهر را برای روز های سخت به سوغات برده و عکس های زیبای آن را برای روز های بی حوصلگی، ذخیره کنید. در ادامه این شما و این ۲۰ جاذبه وصف نشدنی ارومیه !
دریاچه آب های نقره ای ارومیه
این دریاچه از زیباترین و دیدنی ترین جاذبه های ارومیه به حساب می آید. ششمین دریاچه معروف و پر شده از آب شور در جهان است و آن را بزرگترین دریاچه ایران و دریاچه آب شور خاورمیانه می دانند. دریاچه ارومیه محل اسکان پرندگان و مهاجران فصلی و بومی مانند حواصیل، فلامینگو، پلیکان و اردک ها است. در طول یک سال هزاران گردشگر از داخل و خارج برای دیدن زیبایی های آن عازم ارومیه می شوند. در اطراف این دریاچه سواحل جذاب ماسه ای، صخره ای و همینطور لجنی وجود.
همچنین وجود ۱۰۲ جزیره متفاوت و شگفت انگیز و حضور پستانداران و پرندگان مختلف سبب شده تا اکوتوریسم این منطقه در دسته جذاب ترین دیدنی های ارومیه قرار بگیرد. البته چند سالی است که این دریاچه دچار خشکسالی شده و با عوامل نابود کننده انسانی و غیره روبرو است. ولی بدون شک این موضوع شما را خوشحال خواهد کرد که بدانید اقدامات و تصمیمات گرفته شده برای احیای دریاچه ارومیه کاملاً تأثیرگذار بوده و در حال حاضر وضع مناسبی دارد.
دریاچه مارمیشو
دریاچه مارمیشو در ۴۵ کیلومتری شمال غرب ارومیه، در مسیر آب‌های مرزی ایران و ترکیه قرار دارد. زلزله و سد کوه در مسیر آب‌های مرزی باعث شکل‌گیری این دریاچه شده است و انواع آبزیان، مانند قزل‌آلا در آن رشد می‌کنند و این دریاچه را به محل مناسبی برای ماهیگیری تبدیل کرده است. دریاچه مارمیشو پنج هکتار مساحت دارد.
متاسفانه در سال‌های اخیر به علت جاری شدن سیل و پر شدن دریاچه با شن و ماسه سیلاب، مساحت و عمق دریاچه مارمیشو کمتر شده است. نام این دریاچه، از اسم رهبر مسیحیان آشوری، مارشیمون بنیامین گرفته شده است.
ساختمان شهرداری
ساختمان شهرداری ارومیه در خیابان امام، شرق میدان قدیمی ایالت قرار دارد. قدمت این بنا به پهلوی اول می‌رسد. در سال ۱۳۱۰ شمسی ملا اوستا، که چیره دست‌ترین معمار زمان خود بود، این ساختمان را ساخت. پلان کلی این ساختمان، مانند ساختمان شهرداری تبریز به شکل عقابی است که بال‌های خود را باز کرده است.
ساختمان شهرداری در دو طبقه ساخته شده و در معماری آن اصل تقارن کاملا رعایت شده است. در ۳۰ شهریور سال ۱۳۲۰ شمسی، در حمله متفقین به ایران ارتش روسیه پادگان را بمباران کرد که در این حمله قسمتی از نمای جنوبی آن تخریب شد؛ سپس توسط دو نفر به نام‌های اوستا مهبور و یک استادکار ارمنی مرمت شد.
سه گنبد
این بنا را نیز در دسته جاذبه های متفاوت ارومیه قرار داده اند. چون درست در سال ۵۸۰ هجری قمری در سمت جنوب شرق ارومیه بنا شد. تزییناتی که در سر در این مقبره وجود دارد از گچ، سنگ، نقوش هندسی و یک کتیبه با خط کوفی است. این مقبره را هم در سال ۱۳۱۴ جزء آثار ملی ایران ثبت کردند. سه گنبد بنایی جا مانده از دوره سلجوقیان است که در اطراف آن قبور زیادی تعبیه شده و افرادی که به لحاظ معنویت و قداست معروف بودند، بیشتر در این مکان به خاک سپرده شده اند. سرداران، روحانیان ممتاز، تجار و اشراف از جمله افرادی بودند که می توانید قبور آن ها را در این محل مشاهده کنید.
کلیسای ننه مریم
کلیسای ننه مریم (نام‌های دیگر این کلیسا حضرت مریم، مارت مریم و شرق آشور است) یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای ایران و جهان است که طبق برخی روایات، دومین کلیسای بزرگ جهان، بعد از کلیسای بیت لحم فلسطین است. این کلیسا در سال ۳۲ میلادی ساخته شده و در قرون گذشته، محل دفن اموات بوده است. گفته می‌شود این بنا قبلا آتشکده و یکی از معابد مشهور زرتشتیان بود؛ هنگام تولد حضرت مسیح، موبدان زرتشتی ساکن این معبد، ستاره‌ی درخشان در حال حرکتی را می‌بینند که به سوی شرق می‌رود و آن را نشانه‌ای از تولد منجی می‌دانند و به سمت اورشلیم می‌روند. آن‌ها پس از بازگشت به ارومیه، این آتشکده را به کلیسا تبدیل می‌کند و به تبلیغ آیین مسیح می‌پردازند. نمای فعلی این کلیسا، به دوره ساسانی بازمی‌گردد.
اگر از کلیسای ننه مریم دیدن کنید، خواهید دید نمای داخلی کلیسا شبیه آنچه که در ذهن خود مجسم می‌کنید، مانند کلیساهای دیگر نیست؛ کلیسای ننه‌مریم با قالی‌های دست‌بافت مفروش شده، سقف آن کوتاه است و دالان‌های تو در تو و محرابی در گوشه‌ای از آن قرار دارد، همراه با عکس عیسی مسیح که کشیش هنگام اجرای مراسمات در جلوی آن می‌ایستد.
خانه آبگینه ارومیه یا یخچال دوقوز پله
نام عجیبی دارد اما باید بدانید که قدمت این یخچال مربوط به دوره قاجار است و در محلی با همین نام واقع شده. در گذشته و هم اکنون، مردم محلی در مراسم هایی مانند چهارشنبه سوری در اطراف حوضچه ای که نزدیک به یخچال است، جمع شده و مراسم خود را برپا می کنند. بعد از اینکه ارومیه پیشرفت کرد این بنا نیز از کاربری اصلی خود دور افتاد. در حال حاضر هم تبدیل به یک نمایشگاه دائمی تحت عنوان خانه آبگینه شده است. در این نمایشگاه آثار متعددی از سفالگری، نقاشی روی شیشه، حرارت دادن شیشه و معرق کاری شیشه دیده می شود. این بنا را در بهمن ماه ۱۳۸۰ جز آثار ملی ایران به ثبت رساندند.
قلعه بردوک
قلعه‌ی تاریخی بردوک در ۶ کیلومتری روستای بردوک (در ۹۶ کیلومتری ارومیه) قرار دارد. زیر قوس دروازه ورودی این قلعه، کتیبه‌ای روی دو سنگ مرمر وجود دارد که قدمت قلعه بردوک روی آن، سال ۱۰۷۸ هجری قمری، همزمان با دوره صفویه ذکر شده است.
به طور کلی این بنا شامل سه قسمت قلعه، مسجد و مقبره می‌شود؛ قلعه بزرگ روبروی مسجد قرار دارد که در ارتفاعات میانه کوهستان ساخته شده است و راه دست‌یابی به آن شیب تندی دارد. در بخش مرکزی قلعه چند بنای دیگر وجود دارد که با سنگ‌های چهارگوش و ملات شن و آهک ساخته شده و فقط یکی از آن‌ها سالم مانده، که به نظر می‌رسد از آن به عنوان آب‌انبار استفاده می‌شد.
کلیسای مار سرگیز
این کلیسا در ۱۲ کیلومتری ارومیه، در دامنه کوه سیر قرار دارد. کلیسای مار سرگیز از نظر مذهبی، بسیار ارزشمند است و عموم مسیحیان، اعم از آشوری و ارامنه، آن را به عنوان زیارتگاه می‌شناسند. این کلیسا یکی از آثار سنگی استان آذربایجان غربی است و تمام دیوارها و سقف آن را با سنگ‌های نامنظم، به شکل ماهرانه‌ای و کاملا مستحکم ساخته‌اند. با توجه به سبک معماری این بنا و کتب مورخان آشوری، قدمت کلیسای مار سرگیز به قبل از اسلام می‌رسد. گفته می‌شود زمانی که خسروپرویز بر رومیان پیروز شد، همسرش شیرین که مسیحی بود، دستور ساخت این کلیسا را صادر کرد.
مسجد جامع معروف ارومیه
یکی دیگر از جاذبه های ارومیه که بدون شک حتی اگر به ارومیه سفر نکرده باشید، نام آن را شنیده اید مسجد جامع ارومیه است که به قرن هفتم هجری و دقیقاً به دوره ایلخانان بر می گردد. این مسجد از سه جهت اتصالی کامل به معابر عمومی شهر دارد. شبستان آن قدیمی ترین قسمت آن به حساب می‌آید که به دوره سلجوقیان باز میگردد. کارشناسان بر این باورند هسته اولیه این بنا، مسجد بوده است. محراب آن نیز به لحاظ هنر گچ بری از زیباترین آثار معماری ادوار دوره مغولان به حساب می آید. تزیینات آن شامل نقوش متعدد هندسی، طاق نما ها، تاج و کتیبه های متعدد به خط کوفی است. مسجد جامع ارومیه در سال ۱۳۱۴ جزو آثار ملی ایران ثبت شد.
کلیسای زیبای پتروس پولیس
این کلیسا هم در ۸ کیلومتری قسمت شرق ارومیه واقع شده و در یک روستای کوچک با نام “کلیسا کندی” آن را ساخته اند. بنای کلیسا متعلق به قرن ۸ میلادی است و یک کلیسای کاملا آشوری به حساب می آید. در اطراف آن یک کتابخانه و بیمارستان ساخته شده بوده که “بختیشوع حکیم” آن ها را اداره می کرده است. این کلیسا هم در سال ۱۳۸۰ جزو آثار ملی ایران به ثبت رسید.
قلعه هولاکوخان
قلعه هولاکوخان یکی از قلعه‌های تاریخی منطقه‌ی آذربایجان است که در شرق دریاچه ارومیه، در جزیره اسلامی قرار دارد. این قلعه در بلندی‌های روستای آق گنبد، در اسکله منتهی بین ارومیه و تبریز قرار دارد. در مسیر آن نیز آب‌انبارهای زیادی وجود دارد که در دل کوه، به شکل عجیبی ساخته شده است؛ در کنار این آب‌انبارها جوی‌های آبی وجود دارد که هنگام بارندگی، آب را به سمت آب‌انبارها هدایت کرده و آب مورد نیاز را در تمامی فصول سال تامین می‌کند.
دیواره‌های قلعه هولاکوخان به طور کلی از سنگ ساخته شده است. این قلعه از نظر استحکامات، موقعیت و استقرار، شبیه قلعه‌های بابک، قهقهه و جوشون است. دسترسی به این قلعه آسان نیست و در سه طرف آن را پرتگاه‌های خطرناک احاطه کرده است که این موقعیت، دفاع از قلعه را برای قلعه‌بانان آسان می‌ساخت.
مدرسه هدایت
مدرسه هدایت یکی از مدارس قدیمی ارومیه است که در دوره قاجار ساخته شده است. این مدرسه در خیابان امام، کوچه امیرنظمی ارومیه قرار دارد. ساختمان این مدرسه قبلا خانه یکی از بزرگان ایل قاجار بود و در سال ۱۳۴۷ شمسی، توسط مالک جدید، تغییر کاربری داد. در این مدرسه کتیبه‌هایی وجود داشت که تخریب شده است، به همین دلیل تاریخ دقیق ساخت و اسم معمار آن مشخص نیست.
ضلع جنوبی صحن ساختمان، مهم‌ترین و باارزش‌ترین بخش مدرسه است. حیاط‌های مدرسه چهارگوش است و دیوارکشی آجری و پایه‌های سنگی و آجری دارد. طاق‌نماهای این بنا با آجر لعاب‌دار فیروزه‌ای تزئین شده است. مدرسه هدایت در ۱۵ دی ماه ۱۳۷۵ با شماره ۱۸۳۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
