چابهار یکی از شهرهای جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان و تنها بندر اقیانوسی ایران است که در کرانه دریای مکران و اقیانوس هند قرار دارد. این بندر یکی از مهمترین چهارراههای کریدور شمال- جنوب بازرگانی جهانی است. چابهار علاوه بر موقعیت بازرگانی، دارای جاذبههای فراوان تاریخی و طبیعی است. آبوهوای این شهر و پیرامون آن همیشه بهاری و معتدل است و به همین دلیل چابهار (چهاربهار) نامیده میشود.
گمان غالب این است که نام چابهار تغییریافته چهاربهار است، چراکه این منطقه همیشه آبوهوای بهاری دارد. گمانه دیگر این است که چون در قدیم مردم چابهار به این بندر چه بار میگفتند (بهمعنای اینکه از مسافران میپرسیدند که چه باری دارند) پس چابهار تغییریافته «چه بار» است. چابهار در گویش محلی مردم این منطقه به کسانی گفته میشود که در اطراف چاه آب سکنی گزیدهاند. در شهر چابهار جهت تأمین آب مورد نیاز مردم در زمان قدیم از چاههایی که مردم حفر میکردند، استفاده میشد و چه بهمعنای چاه آب و بار بهمعنای پیرامون. این اصطلاح به مرور زمان با ورود غیربومیان به شهر و توسعه شهر آن به چابهار و چهار بهار تغییر یافته است.
کوههای مینیاتوری
این کوهها از دیدنیهای حیرتانگیز چابهار به موازات ساحل از منطقه کچو تا نزدیکی خلیج گواتر کشیده شده و از پدیدههای مورفولوژی این ناحیه محسوب میشود.
تالاب لیپار
این تالاب به تالاب صورتی نیز موسوم است و از مناطق زیبا و طبیعی منطقه است که با چشماندازی فوقالعاده در ۱۵ کیلومتری شرق چابهار در نزدیکی روستای رمین و در مسیر جاده ساحلی چابهار-گواتر قرار گرفته است. وجود پرندگانی چون چنگر، فلامینگو، کشیم، انواع حواصیل، طاووسکن، باقرقره، تیهو، عقاب دشتی، زیبایی این منطقه را دوچندان کرده است.
این تالاب جایگاه ویژهای در بین گیاهشناسان دارد. دلیل این امر را میتوان در وجود ۴۶ گونه جلبک دریایی دانست که در تالاب لیپار رشد میکنند. تمامی این جلبکها از گونههای خاص هستند که در کمتر تالابی نظیر آنها پیدا میشود. به لطف وجود این جلبکها، ماهیهای بسیار متنوعی در این تالاب پرورش یافتهاند. بیشتر از ۸۵ گونه ماهی در تالاب لیپار سرشماری شده است. اگر اهل ماهیگیری هستید و به دنیای زیر آب علاقه دارید، تالاب لیپار را به برنامه چابهارگردی خود اضافه کنید.
ساحل صخرهای چابهار ؛ تکهای از بهشت
ساحل صخرهای چابهار به نام ساحل دریا بزرگ چابهار نیز شناخته میشود. این ساحل را میتوان تکهای از بهشت دانست و در برابر این حجم از شگفتی انگشت به دهان ماند. ساحلی صخرهای که بر روی آن خزههای کوچک و سبزرنگی نقش بسته و در حاشیه دریای عمان قرار گرفته است. نزدیکی ساحل دریا بزرگ با دریای عمان، باعث شده تا آب با دیواره صخرهها برخورد کند و موج فشانهای بینظیری به وجود آورد. تصویری که اگر فقط یکبار آن را ببینید، هرگز از ذهنتان پاک نمیشود. صدای برخورد آب با صخرهها، آبی نقرهگون دریا و آرامش بی مثال آن، حرکت خرچنگها و لاکپشتهای کوچک و… همه باعث شدهاند که این ساحل زیبا، جزو برجستهترین مکان های دیدنی چابهار باشد.
بدون اغراق میتوان گفت یکی از زیباترین مقاصد گردشگری و دیدنی های چابهار ، ساحل صخرهای چابهار است. این شهر مکانی متفاوت، زیبا و بینظیر است که ساحل صخرهای آن، این تفاوت و زیبایی را خاصتر میکند.
جالب است بدانید در زمان وزش بادهای فصلی، جزرومدهای بیشتری در این منطقه انجام میشود. جالبتر اینکه طول امواج نیز در این فصلها به میزان چشمگیری افزایش مییابد. موجهای خروشانی به ارتفاع بیشتر از ۱۵ متر از دریا بلند میشوند و به صخرههای این ساحل یورش میبرند. تماشای نبرد امواج خروشان و صخرهها، موهبتی است که فقط در ساحل صخرهای چابهار نصیب گردشگران میشود. گاهی اوقات نیز خشم دریا فروکش میکند. در چنین شرایطی مرغهای دریایی بر کرانه این ساحل بال میگسترانند و منظرهای تماشایی از هنرنمایی مادر طبیعت پیش روی گردشگران قرار میدهند.
روستای درک
روستای درک در روستای زرآباد از توابع چابهار قرار دارد و همسایه شرقی منطقه آزاد چابهار است. فاصله روستای درک با چابهار حدودا ۱۸۰ کیلومتر است.
درک نزدیکترین نقطه سیستان و بلوچستان به تنگه هرمز است و ساحل درک همان جایی است که اقیانوس هند و دریای عمان بههم میرسند. ساحل روستای درک علاوه بر زیبایی بینظیر و پاگیزگیاش همان جایی است که میتوانید سه نوع ساحل شنی، ماسهای و مرجانی را کنار هم ببینید. اگر از تجربه درمانهای طبیعی و سنتی لذت میبرید، از ماسههای سفید ساحل درک برای گرفتگی و دردهای عضلانی استفاده کنید. تماشای طلوع و غروب آفتاب در ساحل روستای درک از همان کارهایی است که برای همیشه در ذهنتان یک قاب ماندگار میسازد، پس حتما بازدید از آن را در برنامه خود قرار دهید.
این ساحل زیبا در فاصله ۱۷۰ کیلومتری از منطقه ﺁزاد چابهار و در مسیر جاده ترانزیتی بندر کنارک به بندر جاسک قرار دارد. از ویژگیهای شگفتانگیز و خارقالعاده این ساحل، پاکیزه بودن آن است.
قلعه پرتغالیها (قلعه تیس)
به احتمال زیاد داستان دلاورمردی اهالی جنوب در برابر دژخیمان پرتغالی به گوش شما خورده است. سالها پیش پرتغالیها به قسمتهای مختلفی از جنوب ایران نفوذ کردند. آثار مختلفی از حضور دژخیمان پرتغالی در جنوب ایران به جای مانده است. قلعه پرتغالیها یکی از این آثار است که در چابهار به جای مانده. این قلعه که به آن قلعه تیس هم میگویند، در روستای باصفای تیس قرار دارد. قلعهای که از آن صحبت میکنیم در ۵ کیلومتری شمال غرب چابهار جا خوش کرده است. جالب است بدانید روایتهای مختلفی درباره این قلعه وجود دارد. برخی بر این باور هستند که این قلعه را پرتغالیها نساختند. به لحاظ تاریخی نیز دیرینگی این قلعه به ۲ هزار سال پیش باز میگردد.
قلعه پرتغالیها یک ورودی بزرگ دارد. این ورودی به چندین مکان هشتیشکل متصل میشود. این هشتیها، شکلوشمایلی مانند اتاقهای قدیمی دارند. از قرار معلوم در روزگاران دور، نگهبانها در این اتاقکها سکونت داشتند. این قلعه ۲ برج منارهمانند نیز دارد. اکنون اثر چندانی از این منارهها باقی نمانده است. تاریخشناسان دیرینگی این منارهها را به دوران سلجوقیان نسبت میدهند. بقایای چندین اراده توپ پرتغالی نیز در این قلعه مشاهده میشود. گردشگری در قلعه پرتغالیها را به علاقهمندان تاریخ جنوب ایران پیشنهاد میکنیم.
قلعه پیروز گت
برای شما از زیباییهای روستا تیس گفتیم. از قرار معلوم این روستا در روزگاران قدیم موقعیتی استراتژیک داشته است. برای اثبات این ادعا میتوان به قلعه پیروز گت اشاره کرد که در این روستا خودنمایی میکند. این قلعه فقط ۵ کیلومتر از چابهار دورتر است. دیرینگی قلعه پیروز گت به دوران ساسانیان و اشکانیان باز میگردد. بهرغم گذشت سالهای بیشمار، هنوز دیوارهای قلعه پیروز گت پابرجا ماندهاند. این دیوارها با ملاط ساروج و سنگهای آهکی ساخته شدهاند. دیوارهایی که از آنها صحبت میکنیم بیشتر از ۴ متر پهنا دارند. بلندای این دیوارها به ۱۲ متر میرسد. در نتیجه میتوان گفت قلعه پیروز گت، دژی مستحکم در برابر یورش دژخیمان بوده است. بهغیر از دیوارها، قسمتهای دیگر این قلعه کاملاً تخریب شده است. ۲ اتاق نگهبانی و چندین سکو از قسمتهایی است که از خشم مادر طبیعت درامان مانده و هنوز پابرجاست. گردشگری در قلعه پیروز گت برای علاقهمندان تاریخ ایران باستان موهبتی ارزشمند به حساب میآید.
منطقه حفاظت شده گاندو باهوکلات
در نزدیکی چابهار و در باهوکلات، زیستگاه گاندوهاست. شهر پر جاذبه چابهار با وجود این همه عجایب طبیعی و باستانی در محدوده خود، شاید فقط بازمانده ای زنده از نسل دایناسورها را کم داشته که به لطف تمساح گاندو از آن هم بی نصیب نمانده! زیستگاه گاندو این تمساح پوزه کوتاه رودخانه باهوکلات در ۹۰ کیلومتری شرق شهرستان چابهار است. گاندو تنها تمساح بومی ایران است که در این منطقه حفاظت شده که به نام خود اوست زندگی می کند. در این منطقه برکه هایی وجود دارد که هرکدام توسط یک یا چند تمساح اشغال شده و با توجه به موقعیت هر یک، اسم خاصی دارد. اگر عاشق حیات وحش یا از طرفداران پروپاقرص راز بقا هستید از دیدن گاندو غفلت نکنید.
برای تماشای این تمساحها باید راه ۲ رودخانه اصلیِ این منطقه را در پیش بگیرید. این رودخانهها با نامهای کاجو و سرباز شناخته میشوند. ناگفته نماند در کنار گاندوهای وحشی، حیوانات دیگری نیز در این منطقه روزگار میگذرانند. در نتیجه احتمال زیادی وجود دارد که در حین گشتوگذار در منطقه حفاظت شده گاندو باهوکلات، چشم شما به جمال سنجابهای بامزه، شغالهای وحشی، روباه، سیاهگوش و خدنگ روشن شود. در حین گشتوگذار در این ناحیه از آسمان بالای سرتان غافل نشوید. عقاب شاهی، هوبره، مرغ سقای پاخاکستری و کاکایی آسمان این منطقه را زیر سلطه دارند
روستای شیرگواز ؛ هندوستان کوچک
یکی از دیدنیهای اطراف چابهار که در باهوکلات است میتوان به روستای شیرگواز اشاره کرد که طبیعت بینظیر و زیستگاههای فراوان آن برای حیوانات، مشهور است. نام این روستا را از دو حیوان وحشی، یعنی شیر و گراز گرفتهاند. طبیعت روستا و رودی که از میان آن میگذرد، فضا را برای کشاورزی، باغداری و دامداری فراهم کرده. محصولات فراوانی در شیرگواز کشت میشود که از آن جمله میتوان به موز، انبه، پاپایا و دیگر میوههای خوش طعم استوایی اشاره کرد. اگر قهوه دوست دارید، باید بدانید که یکی از مرغوبترین انواع قهوهها در روستای دیدنی شیرگواز کشت میشود.
اگر به روستای شیرگواز سفر کنید، شانس دیدن حیواناتی همچون گرگ، کفتار، تمساح (گاندو) و کله بز، سنجاب بلوچی (سنجاب راه راه )، طاووس، کبک و قرقاول را دارید.
مردم مهربان و خونگرم روستا از شما با رویی گشاده استقبال میکنند و باید بدانید که سفرتان به این روستا ماندگار و خاطرهانگیز خواهد شد.
همانگونه که میدانید، چابهار آبوهوای خشکی دارد. با این حال از آنجایی که رسم داریم همراهان خود را با جاهای خوش آبوهوای ایران آشنا کنیم، این اطمینان را به شما بدهیم که شیرگواز بهرغم قرارگرفتن در استان سیستان و بلوچستان، آبوهوای معتدلتری دارد. دلیل این آبوهوای خوش را میتوان در رودی دانست که از دل روستا شیرگواز میگذرد.
۱۰. روستای رمین ؛ روستای دوستداران کتاب
یکی از مهمترین جاهای دیدنی چابهار که جزو زیباترین مناطق آن به شمار میرود، روستای رمین است که در فاصله هفت کیلومتری از بندر چابهار قرار دارد. طبیعت بکر این روستای بینظیر و دیدنی، باعث شده تا به مقصدی برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شود. در این روستای زیبا میتوانید شگفتیهای طبیعت را نظاره کنید. کوههای مینیاتوری با تراشهای بینظیر، تالاب بزرگ لیپار با درختچههای تماشایی حرا و گز، درخت مکر زنان و … از جمله هنرنماییهای طبیعت در روستای رمین است. صنایع دستی این روستا نیز آنقدر زیبا و دیدنی است که با دیدن آنها در جایتان میخکوب میشوید.
از نکات جالبی که این روستا را برجسته میکند، شناخته شدن آن در زمره ۱۰ روستای برتر دوستدار کتاب و کتابخوانی است. پیشنهاد میشود که دیدن این روستای مهم را از دست ندهید.
رمین به لحاظ وسعت نیز یکی از روستاهای وسیع این سرزمین به حساب میآید. این روستا با مساحت حدودی ۳۷۸ هکتار، نزدیک به ۳۵۰۰ نفر جمعیت را در خود جای داده است. به لطف مساحت زیاد و جمعیت انبوه، رمین به روستایی تبدیل شده که جاذبههای متنوعی پیش روی گردشگران قرار میدهد. بیشتر اهالی رمین با صید ماهی روزگار میگذرانند. این روستا سومین رتبه تولید تن ماهی ایران را در اختیار دارد. در نتیجه اگر اهل خوردن ماهیهای خوشمزه هستید و میخواهید با مراحل تولید تن ماهی آشنا شوید، رمین انتخاب مناسبی برای شماست.
۱۱. فواره بلوچستان چابهار
به جرات میتوان گفت یکی از شگفتانگیزترین و دیدنیترین منظرهها در چابها ر، فواره بلوچستان است. اتفاقی طبیعی و کمنظیر که در دریا رخ میدهد و تماشای آن میتواند ساعتها شما را میخکوب کند.
فواره زیبای بلوچستان در اثر برخورد آب دریا با صخرههای سنگی به وجود میآید که حفرههای موجود در زیر صخرهها، باعث میشوند که آب دریا با فشار زیاد و همچون یک فواره بلند و دیدنی بیرون بیاید و شبیه به یک عروس سپیدپوش در آسمان برقصد.
شاید بتوانید کوه، جنگل و یا حتی دریا را در دیگر مکانها بیابید، اما فواره بلوچستان را هرگز در هیچکجا نخواهید دید.
پوشش از خزه صخرههای اطراف این فواره را مزین کرده است. جریان آب با شدت زیادی از دل صخرهها فوران میکند و به ارتفاعی حدود ۱۰ متر میرسد. سپس این آب خروشان روی فرش خزهای که صخرهها را پوشانده فرو میریزد. نظیر چنین جاذبهای را فقط در چابهار میتوانید به تماشا بنشینید. خوشبختانه گشتوگذار در این فواره طبیعی کاملاً رایگان است. در نتیجه سیاحت در این منطقه برای طرفداران تفریحات رایگان چابهار، موهبتی است که باید قدر آن را بدانند
موزه محلی چابهار ؛ غنی و پرمغز
اگر اهل موزهگردی و شناخت شهرها، مردمان و فرهنگها هستید، موزه محلی چابهار این نیاز را برایتان برطرف کرده است.
این موزه دارای چند بخش است که در ساختمان زیبا و قدیمی به یادگار مانده از دوران قاجار قرار گرفته. بخشهای موزه محلی چابهار به پیش از تاریخ، تاریخی، معاصر و مردمشناسی تقسیم میشود. هر یک از این بخشها با زیبایی خاص و منحصر به فردی بنا شده است و آثار زیبایی را درون خود جای دادهاند. موزه محلی و تاریخی چابهار، بهترین مکان برای موزه دوستان و علاقهمندان به تاریخ است.
قسمتی از این موزه به تندیسهایی از اهالی بومی در روزگاران دور اختصاص دارد. به لطف این تندیسها، حسوحال زندگی مردمان قدیم این منطقه در ذهن گردشگران تداعی میشود. در موزه محلی چابهار فرصتی برای آشنایی با پوشش سنتی اهالی این دیار، فرهنگ مردمان این منطقه و پیشهای که با آن روزگار میگذراندند، پیش روی علاقهمندان قرار میگیرد.
مسجد جامع دزک ؛ بنای زیبای خشت و گل
از دیگر جاهای دیدنی چابهار که به زیبایی شهره است، میتوان به مسجد جامع دزک اشاره کرد. این مسجد تاریخی به سبک مساجد اولیه اسلامی بنا شده و مصالح به کار رفته در آن شامل خشت، گل، تنه درخت خرما و گز ساخته شده است.
درباره زمان ساخت مسجد، اطلاعات دقیقی در دست نیست؛ اما معماری ساده، نداشتن کتیبه و وجود شبستانهای ستوندار، به ما میگویند که قدمت مسجد جامع دزک به دوران صفویه باز میگردد.
اگر به چابهار و سراوان سفر میکنید، حتما از این مسجد تاریخی و قدیمی دیدن کنید.
مسجدی که از آن صحبت میکنیم در ۱۳۷۷ به فهرست آثار ملی ایران راه پیدا کرد. به لطف این شرایط، مسجد جامع دزک در شرایط مناسبی برای گردشگری قرار دارد و آینهای تمامنما از فرهنگ غنی مردمان این منطقه را در معرض دید علاقهمندان قرار میدهد. این مسجد همانند بسیاری از عمارتهای قدیمی جنوب ایران، دارای ۲ شبستان زمستانی و تابستانی است. این شبستانها بر روی ستونهای ضخیم و مستحکمی قرار دارند. جالب است بدانید به لطف این معماری، گرمای هوای تابستان در این مسجد
یکی از جذابترین جاهای دیدنی چابهار درخت مکرزن در شهرهای چابهار و نیک شهر است. درختی تنومند، قدیمی و شگفتانگیز که با نامهای دیگری مانند انجیر معابد، لور و انجیر هندی نیز